۳ تکنیک مؤثر برای غلبه بر استرس | سخنرانان چطور اضطراب سخنرانی را کنترل میکنند؟
تصور کنید چند دقیقه مانده تا نوبت شما برای سخنرانی برسد.
میکروفن در دست دارید، نور صحنه روی چهرهتان افتاده، و نگاه دهها نفر دقیقاً به سمت شماست.
ضربان قلبتان بالا رفته، دستتان کمی میلرزد، دهان خشک شده، و ذهنتان مدام یک جمله میپرسد: «اگر فراموش کنم چی؟ اگر خراب کنم چی؟»
این حس برای خیلیها آشناست. حتی بهترین سخنرانها هم با آن روبهرو شدهاند.
اما تفاوت در این است که آنها تمرین کنترل استرس سخنرانی را آموختهاند. تمرینهایی که به آنها کمک کرده تا بر تنش ذهنی و فشار بدنی غلبه کنند و با آرامش و تسلط، بهترین اجرای خود را داشته باشند.
در این مقاله، من 3 تمرین حرفهای و کاربردی را با شما به اشتراک میگذارم که فراتر از توصیههای کلیشهای هستند. تمرینهایی که از دل تجربه، روانشناسی عملکرد و آموزشهای سخنرانی حرفهای بیرون آمدهاند.
و یک نکته مهم:
در پایان مقاله، یک هدیه آموزشی ارزشمند برای شما آماده کردهام؛ یک ابزار تمرینی که میتواند شروع یک تحول واقعی در سخنرانیهای شما باشد.
حتماً تا انتها همراه باشید و آن را از دست ندهید.
تمرین اول: تمرکز روی حواس پنجگانه برای آرامسازی ذهن پیش از سخنرانی
این تمرین یکی از مؤثرترین و علمیترین روشها برای کاهش تنشهای روانی و فعالسازی سیستم عصبی پاراسمپاتیک است. اگر میخواهید یک تمرین کنترل استرس سخنرانی داشته باشید که ذهنتان را از افکار مزاحم آزاد کند، این روش فوقالعاده مؤثر است.
روش اجرا:
در پنج دقیقه پایانی قبل از ورود به صحنه، با تمرکز روی حواس پنجگانه، ذهن خود را از نگرانیهای آینده دور و به لحظه حال بیاورید:
• دیداری: ۵ چیز را در اطرافتان ببینید و آنها را توصیف کنید. (مثلاً صندلیهای ردیف اول، رنگ پرده، نور سالن…)
• شنیداری: ۴ صدا را بشنوید. (مثلاً صدای تهویه، صدای پچپچ، صدای کفش روی زمین…)
• لامسه: ۳ چیز را لمس و توصیف کنید. (سطح لباستان، دکمه کت، دسته میکروفن…)
• بویایی: ۲ بو را تشخیص دهید. (بوی عطر، یا حتی بوی کاغذ یادداشتها)
• چشایی: ۱ مزه را در دهان خود حس کنید. (ممکن است طعم آب، آدامس یا حتی خشکی دهان باشد)
مثال کاربردی:
فرض کنید تا ۱۰ دقیقه دیگر نوبت شما برای سخنرانی است. پشت صحنه ایستادهاید و اضطراب در بدنتان موج میزند. سریع این تمرین را شروع کنید. به رنگ کفپوش نگاه کنید، صدای مکالمه دور را بشنوید، دسته میکروفن را لمس کنید، بوی فضای سالن را حس کنید و یک نفس عمیق بکشید. بعد از ۳ تا ۵ دقیقه، آرامش و حضور ذهن بیشتری احساس خواهید کرد.
تمرین دوم: اجرای تمرینی با ایجاد پارازیت عمدی برای افزایش تحمل روانی
یکی از اصلیترین دلایل استرس در سخنرانی، ترس از اختلالها و شرایط غیرمنتظره است. این تمرین به شما کمک میکند تا در برابر عوامل مزاحم بیرونی مقاوم شوید. اجرای این تمرین کنترل استرس سخنرانی در مرحله تمرین، باعث آمادگی شما برای شرایط واقعی میشود.
روش اجرا:
در هنگام تمرین سخنرانی، عوامل مزاحم را عمداً وارد محیط کنید، مثل:
• پخش صدای ملایم موسیقی در پسزمینه
• حرکت افراد در اتاق تمرین
• سؤالات ناگهانی از طرف دوست یا مربی در وسط سخنرانی
• قطع ناگهانی جریان متن یا نمایش اسلاید
هدف این تمرین:
ایجاد اختلال عمدی کمک میکند تا ذهن شما به تمرکز تحت فشار عادت کند. زمانی که در محیط واقعی با چالش مواجه شدید، مغز شما آن را بحران تلقی نخواهد کرد چون قبلاً آن را تجربه کرده است.
مثال کاربردی:
در خانه در حال تمرین یک سخنرانی هستید. از یکی از دوستانتان بخواهید هنگام اجرای شما، گاهی راه برود یا صدایی آرام پخش کند. حتی میتواند ناگهان بپرسد: “الان چند دقیقه از وقتت گذشته؟” این تمرین ذهن شما را به «عدم پیشبینی» مقاوم میکند.
تقویت فن بیان در ۱۴ روز
تمرین سوم: راه رفتن همراه با صحبت (Walk & Talk) برای هماهنگی ذهن، بدن و صدا
این تمرین بهطور خاص برای بالا بردن تسلط فیزیکی روی بیان و کاهش تنش عصبی طراحی شده است. راه رفتن هنگام صحبت باعث میشود که اضطراب در بدن تخلیه شود و صدا بهطور طبیعیتری جریان پیدا کند. این یکی از تمرینهاییست که در آموزشهای بازیگری و سخنرانی حرفهای نیز بسیار مورد استفاده قرار میگیرد.
روش اجرا:
1. متنی از سخنرانی را انتخاب کنید.
2. شروع به راه رفتن در یک فضای باز یا طول اتاق کنید.
3. در حالی که قدم میزنید، متن را با صدای بلند بخوانید.
4. با هر جمله یا ایدهی جدید، جهت راه رفتن را تغییر دهید یا مکث کوتاهی کنید.
مزایای تمرین:
• کاهش تنش عضلانی ناشی از اضطراب
• طبیعیتر شدن حرکات دست و صورت
• تقویت هماهنگی بین ذهن، بدن و بیان
مثال کاربردی:
شما بخشی از سخنرانی درباره «مدیریت زمان» را آماده کردهاید. شروع به خواندن متن در حال راه رفتن میکنید. میگویید: “مدیریت زمان، اولین مهارت هر مدیر موفق است…” و همزمان قدم برمیدارید. وقتی به جمله بعدی میرسید، مسیر را عوض میکنید. این کار به بدنتان حس آزادی میدهد و اضطراب را از فرم خشک اجرا بیرون میآورد.
جمعبندی
در این مقاله با هم دیدیم که برای غلبه بر اضطراب و استرس در زمان سخنرانی، باید فراتر از توصیههای سطحی رفت و از تمرینهای حرفهای و کاربردی استفاده کرد.
ما با هم تمرینهایی یاد گرفتیم که:
• ذهن را از تنش و نگرانی خالی میکنند
• تمرکز را به لحظه حال برمیگردانند
• بدن را با صدا هماهنگ میکنند
• و شما را برای شرایط واقعی و غیرقابل پیشبینی آماده میسازند
اما تمرین، فقط زمانی مؤثر است که به شکل روزانه و هدفمند انجام شود.
برای همین من یک آموزش رایگان با عنوان “برنامه روزانه تقویت فن بیان” برای شما آماده کردهام.
این برنامه شامل دو بخش کاربردی است:
1. فایل PDF تمرین روزانه: برنامهای دقیق برای تمرین در طول هفته
2. فایل صوتی راهنما: برای اینکه بدانید هر تمرین را چطور و با چه هدفی انجام دهید
این برنامه هیچ نیازی به تجهیزات خاص یا فضای حرفهای ندارد. در خانه، محل کار یا حتی هنگام پیادهروی قابل اجراست.
اگر میخواهید مهارت فن بیانتان را هر روز تقویت کنید و استرستان را به آرامش تبدیل کنید، حتماً این آموزش را از طریق لینک موجود در مقاله دریافت کنید.
شروع رشد واقعی همینجاست. این هدیه را از دست ندهید.
سوالات متداول شما
آیا این تمرینها برای افراد مبتدی هم مناسب هستند؟
بله. تمرینهایی که در این مقاله معرفی شدهاند، بهگونهای طراحی شدهاند که هم افراد مبتدی و هم سخنرانان نیمهحرفهای بتوانند آنها را اجرا کنند. تمرکز اصلی تمرینها روی کاهش اضطراب، افزایش حضور ذهن و هماهنگی ذهن و بدن است، نه حفظ متن یا تکنیکهای پیچیده.
چقدر باید این تمرینها را انجام دهیم تا تاثیر بگذارند؟
تأثیر این تمرینها به پیوستگی اجرا بستگی دارد، نه فقط به تعداد دفعات. اگر هر تمرین را بهمدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه و بهصورت روزانه یا چند روز در هفته انجام دهید، بعد از دو تا سه هفته تغییرات محسوسی در اعتماد به نفس و آرامش در سخنرانی احساس خواهید کرد.
آیا میتوان این تمرینها را قبل از سخنرانیهای آنلاین هم انجام داد؟
کاملاً بله. حتی در سخنرانیهای آنلاین هم بدن و ذهن دچار اضطراب میشود. تمرینهایی مثل تنفس دیافراگمی، تمرکز بر حواس پنجگانه و راه رفتن با متن را میتوان در فضای خانه اجرا کرد و با تمرکز بیشتری مقابل دوربین قرار گرفت.
آیا این تمرینها به حفظ کردن متن هم کمک میکنند؟
هدف اصلی این تمرینها کاهش استرس است، اما بهطور غیرمستقیم باعث بهبود یادگیری، تمرکز و حافظه فعال میشوند. وقتی ذهن آرام است، توانایی بهخاطر سپردن و اجرای محتوا نیز بیشتر میشود.
چطور بدانم که واقعاً در حال پیشرفت هستم؟
پیشنهاد میکنم یک دفترچه تمرین داشته باشید و پس از اجرای هر تمرین، احساس خود را ثبت کنید. همچنین میتوانید اجرای خود را ضبط کنید و هفتهای یکبار به آن گوش بدهید یا ببینید. بازخورد خودتان از اجرای قبلی بهترین شاخص پیشرفت شماست.
محصول رایگان ارتباطات هوشمند
برای دریافت محصول ارتباطات هوشمند، کافیست روی دکمه زیر ضربه زده و فرم موجود در صفحه را پر کنید. ارزش واقعی این محصول 500 هزار تومان است، اما تا 24 ساعت آینده میتوانید آن را به صورت رایگان دریافت کنید. با استفاده از این آموزش، یاد میگیرید که چگونه با اعتماد به نفس، کاریزماتیک و حرفهای صحبت کنید و در هر موقعیت اجتماعی و حرفهای ارتباطی قوی و تاثیرگذار برقرار کنید.
پادکست اوج قدرت در سخنرانی
خلاصه کتاب آئین سخنرانی
خلاصه کتاب فن بیان تد
خلاصه کتاب تاثیر
آموزش های مرتبط
بهترین کتابها برای تقویت سریع فن بیان📚به هیچ منبع دیگری نیاز نخواهید داشت❗
خلاصه کامل کتاب “انجیل سخنرانی عمومی”📖 کاملترین راهنمای تمرین فن بیان و سخنرانی
دوره کلام بُرنده
کارگاه آموزشی ستارگان سخنوری
کلاس فن بیان تاوا
خبرنامه | صفحه تکی نوشته
سینا آذرنیا
مدیر و موسس مدرسه فن بیان تاوا
درباره نویسنده
- بنیانگذار مدرسه فن بیان تاوا
- آموزش بیش از 1000 نفر در زمینه مهارتهای ارتباطی
- نفر سوم مسابقات سخنرانی کشور در سال 1400
تا کنون تجربه سخنرانی در بسیاری از فضاهای علمی و دانشگاهی را داشته و به همین دلیل محتوای او صرفا کپی شده از کتابها و مقالات مختلف نیست. به عبارت بهتر او در زمینه ارتباطات مطالعه، پژوهش و تجربه میکند و در آخر بهترین نکات را در دورهها به شرکتکنندگان ارائه میکند.
دیدگاهتان را بنویسید